Στίχοι: Παύλος Παυλίδης
Μουσική: Ξύλινα Σπαθιά
Πρώτη εκτέλεση: Ξύλινα Σπαθιά
Τις περισσότερες φορές ακούμε τα τραγούδια χωρίς να αφουγκραζόμαστε τους στίχους. Τα ακούμε ενώ οδηγούμε στο αμάξι, ή χαζεύοντας στον υπολογιστή ή ακόμη και σε μια συναυλία. Είναι πολύ διαφορετικό το να πάρεις ένα τραγούδι και να το διαβάσεις. Να το διαβάσεις πεζά, όπως θα έκανες με ένα ποίημα ή με κάποιο βιβλίο. Διεισδύεις καλύτερα στη δυναμική του στίχου.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα για εμένα αυτό το τραγούδι, μιας και έχουμε συνηθίσει τα τραγούδια του Παυλίδη να μας ξεσηκώνουν, όπως το «Λιωμένο παγωτό», ο «Βασιλιάς της Σκόνης» και τόσα άλλα, αλλά πίσω από αυτό το “ξεσήκωμα” κρύβεται ένας μαγικός στίχος.
Θα ‘θελα να ‘μουν σαν εσένα
…υπάρχουν φορές που όλοι έχουμε πει πως θα θέλαμε να είμαστε σαν αυτόν, επειδή έχει χρήματα ή επειδή έχει αναγνώριση. Εδώ όμως η ζήλεια αντικαθίσταται με την επιθυμία
ιστιοφόρο με τα πανιά του ανοιγμένα
…αν προσέξετε, τα περισσότερα τραγούδια μιλάνε για όνειρα ή για φτερά που πρέπει να ανοίξουν… εδώ ο στιχουργός λέει ακριβώς το ίδιο πράγμα, αλλά με μια τελείως διαφορετική περιγραφή, επίσης μας δίνει την εικόνα και του αέρα, αλλά και της θάλασσας. Πρώτα όμως της θάλασσας
αυτούς που με οδηγούν στην καταιγίδα
σε κάθε αμμουδιά να τους χαρίζω μια πατρίδα
…εδώ κρύβεται όλη η καλοσύνη και η αμέριστη αγάπη που μπορεί να έχει ένας άνθρωπος
Θα ‘θελα να ‘μουν σαν εσένα
ένα δεντράκι με τα κλαδιά του απλωμένα
…είναι ωραίο στα τραγούδια να χρησιμοποιούμε λέξεις που δεν τις ακούμε συχνά… Ίσως σε μερικούς θα πήγαινε το μυαλό σε ποιητικές λέξεις… Ο Παυλίδης το έκανε αυτό μόνο με τη λέξη «δεντράκι»
να μη λυπάμαι, να μην καταλαβαίνω
αυτούς που με πετάνε στη φωτιά να τους ζεσταίνω
…σιγά, σιγά το τραγούδι κλιμακώνει όλο ένα και πιο πολύ, επίσης για εμένα αυτός ο στίχος θα μπορούσε να είναι αφορμή για έμπνευση για κάτι μεγαλύτερο λογοτεχνικά. Κάποιο διήγημα ή ακόμα και ένα βιβλίο
Θα ‘θελα να ‘μουν σαν εσένα
έρημος φάρος πάνω σε βράχια φαγωμένα
…η απόλυτη εικόνα μοναξιάς, αν προχωρούσαμε λίγο το στίχο παραπάνω, θα μπορούσαμε να πούμε πως μέσα στο φάρο κατοικεί κάποιος άνθρωπος, έτσι το συναίσθημα της μοναξιάς μεγαλώνει
να ‘χει χρόνια να περάσει από μπροστά μου το καράβι
…και αμέσως μετά, να ‘χει χρόνια να περάσει από μπροστά μου κάποιος δικός του άνθρωπος
μα εγώ να αναβοσβήνω κάθε βράδυ
…μα εγώ να λάμπω, που; στο σκοτάδι
Θα ‘θελα να ‘μουν σαν εσένα
περιστεράκι με τα φτερά του μαδημένα
…πάλι ο Παυλίδης χρησιμοποιεί υποκοριστικό, ένδειξη τρυφερότητας
να στέκομαι μετά τις Συμπληγάδες
…πολύ ωραίο εδώ, το «μετά τις», έχει ξεπεράσει δηλαδή όλα τα εμπόδια της ζωής
και να κοιτάζω πώς περνούν του κόσμου οι φυγάδες
…με την πρώτη ανάγνωση ο στίχος αυτός νομίζεις πως έχει διαφορετικό νόημα με τους τρεις τελευταίους προηγούμενους, αφού και οι τρεις μιλάγανε για την αγάπη χωρίς καθόλου όρια. Εδώ αν θέλαμε να προσεγγίσουμε το στίχο θα λέγαμε πως τους ανθρώπους που βοήθησε, δηλαδή σε αυτούς που χάρισε την πατρίδα αν και τον οδήγησαν στο κακό, σε αυτούς που ζέστανε αν και τον πετάξανε στη πυρά, και σε αυτούς που ήταν εκεί για να τους δείχνει τη στεριά αν και δεν τον σκέφτηκαν στα μοναχικά βράδια, όλους αυτούς και ακόμα παραπάνω τους συνάντησε νικητές, και στη θέα τους νομίζω πως χάρηκε.
Τέλος, με τη φράση «με τα φτερά του μαδημένα» φέρνει στο νου μου τη φράση του Καβάφη στην «Ιθάκη» «Καλλίτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει• και γέρος πια ν’ αράξεις στο νησί»
Ακούγοντας το τραγούδι μετά την επεξεργασία πάλι δεν μένω ικανοποιημένος, έχει πάρα πολύ ωραία νοήματα, τα οποία χάνονται στις καταιγίδες και στις Συμπληγάδες.
Κλείνοντας θα πω, πως στο άκουσμα της «Σιωπής», ένα άλλο πολύ ωραίο του Παυλίδη, έχω “φτιαχτεί” καλύτερα στο να προσέξω τους στίχους, βοηθάει βέβαια και το αργό tempo. Δε θα πω πως ο Παυλίδης έχει γράψει λάθος μουσική, σε καμία περίπτωση, -δεν ξέρω και πολλά για τη μουσικη- αλλά νομίζω πως το αδίκησε λίγο. Ή τέλος ήταν τόσο δυνατοί οι στίχοι, που ίσως να μη γινόνταν να γραφτεί κάτι “αντάξιο”.
_
Το άρθρο γράφτηκε 29.04.2012 για λογαριασμό του “Ορφέα”.
photo: Γιώργος Ιατρίδης
