Στίχοι: Λίνα Τουρκογιώργη
Μουσική: Αντώνης Τουρκογιώργης
Πρώτη εκτέλεση: Βασίλης Παπακωνσταντίνου
Δρόμοι, που μεγάλωσα μαζί σας,
…με την πρώτη λέξη η στιχουργός μας ορίζει το θέμα, αλλά και τα γενικά πλαίσια ολόκληρου του τραγουδιού, μας ορίζει δηλαδή τις συντεταγμένες που θα ακολουθήσει, πράγμα δύσκολο, αφού σπάνια θα συναντήσεις με την πρώτη κιόλας λέξη να μπαίνεις στο νόημα του τραγουδιού
και τα όνειρα στις πέτρες σας, τα έκρυψα.
…έχεις αναρωτηθεί πόσο σημαντικοί είναι οι δρόμοι για τη ζωή σου;
…έχεις αναρωτηθεί πως χωρίς τους δρόμους δεν θα ταξίδευες πουθενά;
…φαντάσου ένα χωριό χωρίς καθόλου δρόμους, χωρίς καθόλου οδικό σύστημα, χωρίς καμία πινακίδα, θα πήγαινε ποτέ κανείς εκεί;
αυτοί οι τόνοι ασφάλτου έχουν τελικά σημασία…
Δρόμοι, που ματώθηκα με φίλους,
και σε μια αγκαλιά σας μέσα, μόνος έκλαψα.
…οι στίχοι αυτοί θυμίζουν χωριό, αλλά και μερικά χρόνια πίσω τις γειτονιές της Αθήνας, αφού μόνο πριν από μερικά χρόνια τα παιδιά παίζανε ποδόσφαιρο στους δρόμους και στις αλάνες, φτιάχνοντας αυτοσχέδια τέρματα και νοητά σύνορα για τις εξωτερικές γραμμές, τώρα το μόνο ερώτημα που έχουν τα παιδιά είναι σε ποια κονσόλα θα “συναντηθούν”, και χωρίς να ιδρώσουν θα καταφέρνουν να πετύχουν τον στόχο τους…
Χαμένοι δρόμοι, όσο κι αν έψαξα να βρω,
κάτι παλιό, κάτι να μου θυμίζουνε.
…το τραγούδι αποκτά αυτόματα διπλή φόρτιση, πρώτον γιατί η στιχουργός βάζει απλά ένα επίθετο μπροστά από το τραγούδι
…και δεύτερον, γιατί το τραγούδι δεν είναι ένα τυχαίο γεγονός, μπορεί η ιδέα να έρχεται τυχαία, αλλά η καταγραφή κάθε άλλο παρά τυχαία είναι
…το λέω αυτό γιατί όλα είναι μια ανάμνηση, κάτι δηλαδή που ζήσαμε πιο μικροί και κάποια στιγμή ευδοκίμησε και αυτό λέει ο συγκεκριμένος στίχος
…επίσης εξηγεί τα όσα γράψαμε παραπάνω, αφού οι σημερινοί δρόμοι δεν θυμίζουνε τίποτα αυτών των χωριών, αλλά ακόμα κι οι δρόμοι των χωριών έχουν αλλάξει κατά πολύ
Χαμένοι δρόμοι, πόσα θλιμμένα μυστικά,
πόσες ζωές, πόσα τραγούδια, ψιθυρίζουνε.
…καταλήγοντας μεγεθύνει όλη την δομή και την αξία που είχε δημιουργήσει, μας εξηγεί δηλαδή πόσοι άνθρωποι περάσανε και περπατήσανε από τους δρόμους, το περπάτημα για παράδειγμα κρύβει σκέψεις, όνειρα…
…με τη λέξη “ψιθυρίζουνε” ο νους μου πηγαίνει στα παγκάκια, εκεί που οι αναμνήσεις και τα συναισθήματα γίνονται λέξεις και χαράζονται
Όλα μου λείπουνε, οι μυρωδιές απʼ τα παράθυρα τα ανοιγμένα,
όλα μου λείπουνε, τα γιασεμιά και τα τριαντάφυλλα τα ανθισμένα.
Τα ροζ φουστάνια κι οι κορδέλες στα μαλλιά,
και το ραδιόφωνο να παίζει, τις Κυριακές τα λαϊκά.
Μόνος, μέσα στο σύννεφο το γκρι,
…σε αυτήν εδώ την στροφή η Λίνα αλλάζει το μέτρο
ψάχνω την παιδική αυλή, μα δεν τη βρίσκω.
…πάλι δόσεις από απωθημένα
Μόνος, με μια σημαία Ελληνική,
…αντίθεση, μιας και όταν κρατάμε την σημαία του κράτους μας, συνήθως έχουμε τριγύρω κόσμο, ενώ εδώ είμαστε μόνοι
την εθνική μας τη γιορτή, γιορτάζω σε μια ντίσκο.
…αυτός νομίζω είναι ο καλύτερος στίχος, αφού ένα από τα κύρια γνωρίσματα του καλού στίχου είναι να μπορεί να εναρμονίζεται με το “κάθε τώρα”
…ο στιχουργός εν γένει δεν πρέπει να είναι προφήτης, αυτήν την δουλειά την κάνουν τα μέντιουμ και οι αστρολόγοι, ο στιχουργός χρειάζεται να καταγράφει την εποχή του, αν ο στίχος είναι επίκαιρος και μετά από δέκα ή εκατό χρόνια τότε φταίμε εμείς…
Μόνος, βλέπω αεροπλάνα να περνούν,
και κάποιους να χειροκροτούν, μα ο ουρανός βουρκώνει.
…πόσο ωραία γίνεται η μεγέθυνση της αξίας!
Μόνος, κι έτσι όπως φτάσαμε ως εδώ,
…πόση απόγνωση και πόση αγανάκτηση κρύβει αυτός ο στίχος;
φοβάμαι αύριο τι θα δω, στου κόσμου την οθόνη.
…και εδώ πάλι, μιας με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο βλέπουμε μία ίδια οθόνη όλοι μας, πάλι πολύ επίκαιρο, το κομμάτι γράφτηκε πριν 2ο χρόνια
Όλα μου λείπουνε, οι μυρωδιές απʼ τα παράθυρα τα ανοιγμένα,
…οι δρόμοι είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι με αναμνήσεις, και σίγουρα αυτοί οι δρόμοι δεν είναι για κάποια αστική περιοχή
όλα μου λείπουνε, τα γιασεμιά και τα τριαντάφυλλα τα ανθισμένα.
…ποια ήταν άραγε η τελευταία φορά που μύρισες λουλούδια, υπάρχουν λουλούδια στην Αθήνα; υπάρχουν λουλούδια στις μεγάλες πόλεις;
Τα ροζ φουστάνια κι οι κορδέλες στα μαλλιά,
και το ραδιόφωνο να παίζει, τις Κυριακές τα λαϊκά.
…εδώ βάζει ακόμα μία εικόνα που τείνει να εξαφανιστεί, αφού η τελευταία φορά που “είδα” να φοράει κοπέλα ροζ φουστάνι και κορδέλα ήταν στο βιβλίο του Μ. Λουντέμη “Ένα παιδί μετράει τα άστρα”, ακόμα η εικόνα γίνεται τρισδιάστατη και αποκτάει άλλη μορφή, αφού μας μιλάει για ήχους, και τι ήχους; λαϊκούς…
…εγώ ήδη ακούω τη φωνή της Χαρούλας από κάποιο μισοχαλασμένο τρανζιστοράκι.
Η περιρρέουσα ατμόσφαιρα που αφήνει το τραγούδι όταν τελειώνει είναι εκπληκτική. Ο δρόμος του τραγουδιού μας βγάζει στο χωριό μας, ή σε κάποιο μέρος που περάσαμε και αγαπήσαμε την κάθε εικόνα. Ένα τοπίο όπου ζήσαμε κάποιο Πάσχα, και έτσι με το πασχαλινό αεράκι ερωτευτήκαμε την όμορφη του χωριού στον επιτάφιο…
Οι δρόμοι πάντως έχουν άπειρες άκρες. Αν μπορούμε να πούμε, ο ίδιος δρόμος ενώνει ένα χωριό της Ισπανίας με ένα χωριό της Ελλάδας. Ένας δρόμος οδηγεί στα δύο αυτά σημεία. Το ζήτημα είναι να πάρουμε την απόφαση και να ξεκινήσουμε το ταξίδι. Η απόσταση είναι μια ψευδαίσθηση, το κοντά και το μακριά είναι σχετικό. Για αυτόν που δεν παίρνει απόφαση να ξεκινήσει, ακόμα και η μία στάση λεωφορείου του φαίνεται βουνό. Και έτσι καταλήγει να είναι ένας χαμένος δρόμος. Ή ένα χαμένο τραγούδι.
_
Το άρθρο γράφτηκε 4.6.2013 για λογαριασμό του “Ορφέα”.
