Στίχοι: Σταύρος Σιόλας
Μουσική: Σταύρος Σιόλας
Πρώτη εκτέλεση: Σταύρος Σιόλας
Χωρίς προλόγους και εισαγωγές, πάμε λέξη τη λέξη, στίχο τον στίχο να αναλύσουμε μερικά πράγματα από ένα εκπληκτικό τραγούδι που γράφτηκε το 2016.
Χαράζει κάθε μέρα λίγο πιο θλιμμένα
…ένας “όμορφος” στίχος, μόνο ως στίχος όμως, γιατί το νόημα του μας θλίβει. Σίγουρα όμως δεν είναι ότι «χαράζει κάθε μέρα λίγο πιο θλιμμένα», αλλά πως εμείς βλέπουμε την κάθε μέρα. Όπου αυτό νομίζω πως θέλει να περάσει και ο στιχουργός
Νυχτώνει κάθε μέρα λίγο πιο βαθιά
…ουσιαστικά είναι ένας στίχος για να συνεχιστεί το κομμάτι, υποδεέστερος από τον προηγούμενο (νοηματικά), όμως έχει και αυτός την αξία του. Σκεφτείτε κάθε μέρα να έχουμε λιγότερο φως, και μεταφορικά και κυριολεκτικά δεν θα ήταν καθόλου καλό αυτό
Και έχεις τα μάτια σου μακριά αγκιστρωμένα
…η αλήθεια είναι πως είναι κακό να μην βλέπουμε αυτό που συμβαίνει δίπλα μας και να εθελοτυφλούμε ή να έχουμε παρκάρει κάπου τα μάτια μας και το βλέμμα μας, χωρίς να μας νοιάζει το τώρα ή αυτό που συμβαίνει. Ωστόσο, ίσως στη συνέχεια του τραγουδιού να μάθουμε τι κοιτάζουν τα «αγκιστρωμένα μάτια», επίσης σου έρχεται και στο μυαλό μια εικόνα, πως τα όνειρά σου βρίσκονται βυθισμένα μέσα στα δίχτυα, όχι και ότι καλύτερο για τα όνειρα
Σε κάτι πέλαγα του ονείρου σου κρυφά
…πολύ όμορφο πέρασμα από το αγκίστρι στο πέλαγος, επίσης πάει να μου θυμίσει λίγο την Ιθάκη του Καβάφη εδώ. Όμορφη συνέχεια από τον προηγούμενο στίχο, θα έλεγα μια φυσική εξέλιξη
Κι’ όλο προσμένεις κάτι που να σε λυτρώνει
…εδώ αρχίζει ο Σιόλας να μεγεθύνει την προσμονή, αλλά ακόμα δεν ξέρω τι πραγματεύει αυτή η προσμονή, άνθρωπο, δώρα, χρήματα, αισθήματα; Ακόμα, κάπου εδώ εμφανίζεται κι ο τίτλος του τραγουδιού, σε ρήμα βέβαια, αυτό η αλήθεια είναι μου αρέσει, να εμφανίζεται ο τίτλος, γιατί φορτίζει και άλλο το τραγούδι. Ακόμα η λέξη «προσμονή» μου φέρνει στο μυαλό την Πηνελόπη που περίμενε τον Οδυσσέα, οπότε αυτό από μόνο του ενέχει αγάπη, άρα ακόμα ένα καλό σημείο για τον στίχο
Κάτι που θα `ρθει από έναν κόσμο που γελά
….εδώ πάει να μας μπερδέψει λίγο, ξαφνικά αναρωτιέμαι τι είναι αυτό που έρχεται από έναν κόσμο που γελά; Δεν υπάρχει κάποια λογική απάντηση (αλλά δεν χρειάζεται κιόλας), αλλά μου γεννά ένα όμορφο και χαρμόσυνο συναίσθημα
Μα είναι βία αυτό που μέσα σου φυτρώνει
…και κάπου εδώ αρχίζει ο στιχουργός να φανερώνεται και να φανερώνει γιατί χαράζει θλιμμένα και γιατί τα μάτια μας είναι κάπου αφημένα. Ακόμα, αν ακούσεις το κομμάτι πολλές φορές, νιώθεις, πως θες να φωνάξεις όσο πιο δυνατά τη λέξη βία, να βγάλεις από μέσα σου όλο το φαρμάκι των κακών συναισθημάτων και κάπως έτσι να συνεχίζεις χωρίς τύψεις. Εδώ ο Σιόλας τα βάζει με το δεύτερο ενικό, οπότε μιλάει για τον κάθε ένα από εμάς. Ας αναρωτηθεί τι κάνει ο κάθε ένας από εμάς λάθος. Πάντως, η ιστορία, από το 2016 (φυσικά και πιο πριν) και μετά είχε πάρα πολλά περιστατικά βίας, δυστυχώς
Μονάχα βία τώρα μέσα σου μιλά
…επανάληψη της λέξης, ουσιαστικά δυναμώνει και φορτίζει την στροφή, όπως και η λέξη «μονάχα», που ουσιαστικά μας πετάει σε ένα κελί που το έχουμε χτίσει εμείς οι ίδιοι και ακόμα επειδή κανείς άλλος δε βρίσκετε εκεί, έχουμε καταλήξει να μιλάμε στον εαυτό μας. Βέβαια, τα κλειδιά από το κελί, ακόμα δεν ξέρουμε που βρίσκονται…
Μοιάζουν οι λέξεις λάστιχα ξεχειλωμένα
Που τα τραβάει καθένας όπως του φυσά
Όμως κανείς δε σου χρωστά όλα είναι ξένα
Όλα δικά σου αυτού του κόσμου δανεικά
…όπως είπα είναι ένα εκπληκτικό τραγούδι, νομίζω είναι το αγαπημένο μου για εκείνη τη χρονιά και σίγουρα ένα από τα αγαπημένα μου γενικότερα, αλλά αυτή η στροφή δεν μου δίνει πάρα πολλά, ίσως ο τελευταίος στίχος, αλλά νιώθω πως έχει μια απόσταση από όλο το κομμάτι
Κι’ όλο ελπίζεις πως μία μέρα θα περάσει
Κι’ όλο ελπίζεις πως μία μέρα θα φανεί
Πως θα’ ρθει κάποιος κάποια μέρα να σε πάρει
Να σε κρατήσει μες τα χέρια του σφικτά
Και να σου πει πως όλα τώρα θα τελειώσουν
Κι όλα θα γίνουν όπως ήτανε παλιά
Σήκω τα πόδια σου βάλε τα καλά σου
Όσο μακρινός και αν μοιάζει ο δρόμος από την πόρτα σου περνά
Κι’ όλο ελπίζεις πως μία μέρα θα περάσει
Κι’ όλο ελπίζει πως μία μέρα θα φανεί
Πως θα’ ρθει κάποιος κάποια μέρα να σε πάρει
Να σε κρατήσει μες τα χέρια του σφικτά
Και να σου πει πως όλα τώρα θα τελειώσουν
Κι όλα θα γίνουν όπως ήτανε παλιά
…όσον αναφορά αυτή την στροφή, εξολοκλήρου, μου έρχεται μία εικόνα, μου έρχεται η εικόνα από τα παραμύθια που οι πριγκίπισσες και οι βασίλισσες περίμεναν καρτερικά το βασιλόπουλο επάνω στο άσπρο άλογο να έρθει να τις σώσει, να τις πάρει από τη ανιαρή ζωή τους. Βέβαια, στα παραμύθια πάντα ερχότανε… στην πραγματικότητα όμως είναι πολύ διαφορετικά, δεν υπάρχουν ούτε βασιλόπουλα, ούτε όμως πριγκίπισσες. Ακόμα, μου έρχεται στο μυαλό το «συν Αθηνά και χείρα κίνει», δεν μπορούμε απλά να καρτερούμε κάποιον ή κάτι να έρθει ως μάνα εξ ουρανού και να μας δώσει αυτό που ζητάμε, πρέπει να προσπαθήσουμε και παλέψουμε για τα ιδανικά μας. Τέλος, σε αυτό το σημείο έρχεται η απάντηση στα «αγκιστρωμένα μάτια», τα μάτια προσμένουν κάποιο πρόσωπο, κάποια παρουσία. Στο εντωμεταξύ (κάτι ίσως άσχετο) η λέξη «παρουσία» ακούγεται “έντονα” στο τραγούδι «Σαν Χουάν» που ο Σταύρος έχει γράψει τη μουσική και τραγουδάει μαζί με την Ρένα Μόρφη
Και να σου πει πως όλα τώρα θα τελειώσουν
Κι όλα θα γίνουν όπως ήτανε παλιά
Σήκω τα πόδια σου βάλε τα καλά σου
….πολύ προφορικός ο στίχος, και το πρώτο μισό, αλλά και το δεύτερο
Όσο μακρινός και αν μοιάζει ο δρόμος από την πόρτα σου περνά
…νομίζω πως αυτός ο στίχος είναι κάτι παραπάνω από τη ζωή, στα δίνει όλα, φόρα παρτίδα, σου συμπυκνώνει σοφίες και αποφθέγματα που άλλοι μπορούσαν να γράφουν βιβλία για να εξηγήσουν το νόημα του στίχου
Σήκω τα πόδια σου βάλε τα καλά σου
Όσο απέραντος και αν μοιάζει ο κόσμος από τα πόδια σου αρχινά
…εδώ είναι ο λόγος που μου αρέσει τόσο πολύ να ασχολούμαι, να γράφω, να μελετάω τις λέξεις, είναι η πεμπτουσία της γραφής, το απαύγασμα, οι λέξεις έχουν τοποθετηθεί τόσο κατάλληλα που αν δεν είναι αρκετές να σε ξεσηκώσουν τότε και τα δικά σου ματιά είναι αγκιστρωμένα. Οι λέξεις αυτές είναι επανάσταση. Σηκώνεσαι και βγαίνεις έξω, ζεις, και ύστερα κάνεις αυτό που θες και γουστάρεις!
Ακόμα, μιας και έκανα και μία μικρή έρευνα για το πώς γράφτηκε αυτό το κομμάτι, ρώτησα κατ’ ευθείαν τον Σταύρο για αυτό το τελευταίο στιχάκι, εκείνος μου απάντησε ευθέως και δε κρύφτηκε πως επηρεάστηκε από τον Οδυσσέα Ελύτη, εκείνος γράφει στα “Ελεγεία της Οξώπετρας”:
“Μετρημένο τόπο έχουν οι άνθρωποι
Και στα πουλιά δοσμένος είναι ο ίδιος αλλ’
Απέραντος!”
Ακόμα ο Σταύρος Σιόλας μου λέει: “Αυτός ο στίχος έχει χαραχτεί μέσα μου σαν προφητεία, σαν χρησμός. Σε προτρέπει να μεταβάλεις εσύ το σχήμα σου όταν όλα γύρω σου είναι αμετάβλητα. Αν σε στενεύει ο τόπος γίνε πουλί. Αν πάλι σου μοιάζει ανυπέρβλητος, μέτρησε τον, περπάτα τον… γιατί “όσο απέραντος κι αν μοιάζει ο κόσμος απ’ τα πόδια σου αρχινά”.
Τέλος μου αναφέρει:
“Την προσμονή και “μέγγενη” τη λες και διαφυγή. Είναι πολλές φορές πιο όμορφο να προσμένεις κάτι όμορφο κι από την ίδια τη στιγμή της εκπλήρωσης του. Συνήθως όμως ακυρώνουμε το παρόν μας προσμένοντας κάτι αγνώστου προελεύσεως και αδιευκρίνιστα σωτήριο. Σκοτώνουμε την κάθε μέρα. Εγώ προσμένω ξεγνοιασιά, μια ανοιξιάτικη βόλτα”.
_
