«Στις ατέλειωτες ώρες της βάρδιας οι ναυτικοί αναμασούν από κοινού την κατάστασή τους. Τη ζωή τους την αντιλαμβάνονται ως κατάρα, αλλά μια κατάρα που την αποδέχονται και την επιζητούν: δεν υπάρχει γι’ αυτούς χειρότερη δυστυχία από τη ζωή στη στεριά, την αναγκαστική αργία, την αποχώρηση που τους θάβουν ζωντανούς. Υπάρχει μια παράδοξη διαλεκτική αγάπη και μίσους, δυσπιστίας και συνοχής ανάμεσα σ’ αυτούς τους ναυτικούς και το πλοίο τους […] Περιπέτεια ξεχωριστή, εξωτική, φαντασμαγορία με χίλια πρόσωπα ποτέ ποιητική, ποτέ άσεμνη, ποτέ παραληρηματική.
Το κύμα η πλώρη εκέρδιζεν οργιά με την οργιά
«Όσο κι αν φαίνεται τολμηρό αυτό που θα πω» γράφει ο (συνήθως ελάχιστα γενναιόδωρος) Ντίνος Χριστιανόπουλος «η ποίηση του Καββαδία έχει την ίδια πυκνότητα με την ποίηση του Καβάφη – τουλάχιστον ως προς την τέχνη. Πράγματι, από τον Καβάφη και τον Καββαδία δεν ξέρεις τί να πρωτοδιαλέξεις».
Πόσο μάλλον τι να ανθολογήσεις.
Για την ώρα ας σταθούμε σε κάτι αξιοσημείωτο: Φυλλομετρώντας τις τρεις του συλλογές, (και εννοούμε δηλαδή συνολικά 52 ποιήματα, το 1/3 της «επίσημης» παραγωγής τους Καβάφη), παρατηρείται μια διαδοχή επαναλαμβανόμενων στοιχείων στη ροή της θεματολογίας του, ένας κυματισμός που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς αποκαλύπτει μια δομική πτυχή της συνθετικής τεχνολογίας του. Γιατί μεταφέρονται στοιχεία από ένα ποίημα στο αμέσως επόμενο (ή έστω, σπανιότερα, στο μεθεπόμενο) ακόμα και όταν τα ποιήματα είναι τελείως διαφορετικής ατμόσφαιρας ή τα χωρίζει μεγάλη χρονική απόσταση σύνθεσης.
Παλινδρομική διαδικασία του ποιητή που ξεφυλλίζει τα προηγούμενα για να ξαναπιάσει το νήμα για τα επόμενα; Επιζήτηση ισορροπιών για το δέσιμο μιας ολοκληρωμένης αλληλένδετης ποιητικής; Μήπως όλο το ποιητικό του έργο είναι, τελικά έ ν α ποίημα εν προόδω και η Βάρδια (σχηματικά) ο υπομνηματισμός του; Μια τεράστια διαχρονική ρυμοτομία του υγρού ψυχισμού;
_
Χρυσόσκονη στα γένια του Μαγγελάνου
Ν. Καββαδίας
Εισαγωγή και ανθολόγηση Δημήτρης Καλοκύρης
Νοέμβρης 1995
