Ο Γιώργος Ιατρίδης είναι συγγραφέας. Το πρώτο του βιβλίο που μόλις κυκλοφόρησε έχει τίτλο «Το φαινόμενο της πεταλούδας» και είναι μια αυτοέκδοση με όλα τα ρίσκα που αυτή συνεπάγεται: να μην το προωθήσει κανείς, να μην βγάλει ποτέ τα λεφτά που κόστισε, να μην φτάσει καν στα ράφια των βιβλιοπωλείων. Είναι όμως ένα βιβλίο που αξίζει να αναζητήσεις, με ήρωα έναν 70χρονο που ακολουθεί της γραμμές του ηλεκτρικού από την Κηφισιά μέχρι τον Πειραιά και σε κάθε σταθμό φορτώνεται και από μια εμπειρία. Ο Γιώργος είναι ταλαντούχος γενικά, όχι μόνο συγγραφέας, βγάζει ωραίες φωτογραφίες της πόλης, φτιάχνει μικρά βίντεο, αρθρογραφεί, έχει ωραία πράγματα να πει. Κι η συζήτηση μαζί του έχει πάντα μεγάλο ενδιαφέρον.
Γεννήθηκα στην Αθήνα το 1988. Μικρός σιχαινόμουν τα βιβλία, δεν είχα αγγίξει βιβλίο μέχρι την ηλικία των 20. Ούτε ήμουν θεωρητική κατεύθυνση. Δεν μου άρεσε καθόλου το σχολείο. Δεν τα έπαιρνα τα γράμματα, που λέμε. Ώσπου εκεί, κάπου στα 19-20, έπαιζα με μανία ένα online video game, κάθε μέρα και για πολλές ώρες, έβλεπα τη ζωή μου να περνάει μέσα από τις πίστες του υπολογιστή. Το έκοψα μαχαίρι.
Γράφω από το 2008. Ξεκίνησα αρκετά μεγάλος. Θα έλεγα πως η στιχουργική του Μάνου Ελευθερίου, του Άλκη Αλκαίου, του Οδυσσέα Ιωάννου ήταν που με ενέμπνευσαν τόσο πολύ που ήθελα να τους μοιάσω και να τους ξεπεράσω. Έτσι ξεκίνησα, γράφοντας στίχους. Αγαπώ τον στίχο και ό,τι τον περικλείει. Μικρή φόρμα, μέτρο, ομοιοκαταληξία, ρεφρέν, μελωδικότητα, τα πάντα! Ακόμα, ο Καζαντζάκης μου φούντωσε τη φλόγα που έχω μέσα μου, μου έμαθε να ζω την κάθε στιγμή και να φτάνω εκεί που δεν μπορώ.
Η πιο καθοριστική χρονιά μου ήταν το 2009, όταν διέκοψα τη σχολή για ένα χρόνο και καταπιάστηκα με το να διαβάζω βιβλία. Δεν έκανα τίποτα άλλο, πριν να τελειώσει το ένα, ξεκίναγα άλλο, για να μη μείνω στιγμή χωρίς να διαβάζω κάτι. Και επίσης οι περισσότερες ώρες ανάγνωσής μου ήταν σε θάλασσες, σε πάρκα και σε βιβλιοθήκες. Εκείνη τη χρονιά ήταν σαν να ξαναγεννήθηκα. Ξανάρχισα τη σχολή για χατίρι των γονιών μου και την τελείωσα.
Δεν πιστεύω τόσο πολύ στην ύλη. Φυσικά κι ένα βιβλίο ή μια πρόταση καλύτερα, ή ένα στιχάκι, ή ένας διάλογος σε ταινία με έχει κάνει να δω διαφορετικά τη ζωή, αλλά αυτό που με κάνει να χαίρομαι πιο πολύ, είναι να γνωρίζω το δημιουργό του. Να βλέπω τα μάτια του, να του μιλάω, να τον αγγίζω…
Κάνω ατέλειωτες βόλτες με το ποδήλατο, φωτογραφίζω και συνθέτω μικρά βιντεάκια. Ακόμα, τον τελευταίο χρόνο καταπιάνομαι με το να φτιάχνω ανοιχτά project στο Internet. Επίσης, μου αρέσει να ρωτάω ανθρώπους παράξενες ερωτήσεις. Αρθρογραφώ κιόλας, εδώ, στο αγαπημένο «ΓΚΡΕΚΑ».
“Το φαινόμενο της πεταλούδας” ήρθε τυχαία. Ένα χειμωνιάτικο Σαββατόβραδο έφυγα από το σπίτι μου χωρίς να πω τίποτα σε κανέναν. Πήρα το τρένο και ανέβηκα στην Κηφισιά, χωρίς να το καταλάβω -μένω στο Π. Φάληρο. Άρχισα να περπατάω πλάι στις γραμμές του Ηλεκτρικού, να περπατάω, να περπατάω και να μην σταματάω. Ήταν γλυκιά νύχτα εκείνη, ακόμα τη θυμάμαι. Τότε όμως δε μου είχε γεννηθεί η ιδέα να γράψω κάτι. Μου γεννήθηκε το καλοκαίρι της άλλης χρονιάς. Μέσα σε ένα βράδυ έγραψα όλο τον κορμό του βιβλίου. Ζούσε εντός μου.
Το θέμα του βιβλίου είναι αυτό ακριβώς, πως ένας 70χρονος, ξεκινάει από την Κηφισιά, με σκοπό να φτάσει στον Πειραιά. Ακολουθεί δηλαδή στωικά τις γραμμές του Ηλεκτρικού. Κάθε σταθμός και ένα δίδαγμα, κάθε μια στάση και ένα συμβάν. Επίσης, στο ταξίδι αυτό τον ακολουθεί μια πεταλούδα. Εναλλαγές, γεγονότα, φυσικά φαινόμενα, συμβολισμοί, χαοτικές μελέτες. Είναι μερικά στοιχεία από το βιβλίο.
Πέρασα αρκετές ώρες έξω στην Αθήνα -γράφοντας το βιβλίο, μες στο κρύο, κι η ανημποριά μου να έχει χτυπήσει κόκκινο, ενώ οι άλλοι να είναι μες στη ζέστη και να διασκεδάζουν, ένιωθα και νιώθω πως αυτή η πόλη βράζει από συναισθήματα και πως κάθε γωνιά της είναι και μια ιστορία. Τις πιο δυνατές μου στιγμές τις έχω νιώσει στους δρόμους της. Αυτό που την κάνει μοναδική είναι οι άνθρωποι. Οι άνθρωποι διαμορφώνουν ένα τόπο, κι όχι ο τόπος τους ανθρώπους.
Tη διαδρομή Κηφισιά-Πειραιάς την έχω κάνει τρεις φορές με τα πόδια, πολλές με το ποδήλατο, και αμέτρητες με τον Ηλεκτρικό. Ζεις όλη την Αθήνα. Βλέπεις κουλτούρες, ανθρώπους, τοπία, που ποτέ από το τζάμι του τρένου δε θα έβλεπες. Γενικά, η ταχύτητα δε μας αφήνει να απολαύσουμε τις καταστάσεις. Το τρένο κάνει τη διαδρομή σε λιγότερο από ώρα, εγώ με τα πόδια την έκανα πάνω από 10 ώρες. Όπως καταλαβαίνεις, η κούραση της διαδρομής, ο συνδυασμός των εικόνων, αλλά και η προσπάθειά μου να ολοκληρώσω το δρομολόγιο αυτό, μου γέννησαν τόσα πολλά συναισθήματα που ήταν αρκετά για να χωρέσουν σε ένα βιβλίο.
Η μεγαλύτερη δυσκολία ήταν το βιβλίο να πάει στα ράφια των βιβλιοπωλείων. Μιας και είναι αυτοέκδοση, συνάντησα αρκετά εμπόδια στην κυκλοφορία του. Βέβαια, αυτά τα εμπόδια με πείσμωσαν πιο πολύ. Ήξερα, πως με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο θα βγει, κι αν δεν ήταν τα ράφια των βιβλιοπωλείων, θα ήταν κάποιο άλλο μέσο. Αλλά θα έβγαινε, θα κυκλοφορούσε! Και έτσι έγινε.
Η μυθοπλασία είναι πιο δύσκολή. Εγώ γράφω κυρίως βιωματικά, αλλά συνήθως τα συνδυάζω. Πραγματικά γεγονότα μπλεγμένα με μυθοπλασία. Πιστεύω πως είναι καλύτερα, έτσι κι αλλιώς η ζωή από μόνη της είναι γραμμική.
Είχες κάποιον στο μυαλό σου όταν το έγραφες;
Φυσικά, μία κοπέλα που δούλευε σε ένα παγωτατζίδικο, και ήξερα απλά το όνομά της. Ήξερα για αυτήν δηλαδή, μόνο δύο συλλαβές. Δεν ήξερα τίποτα άλλο…
Γιατί το έβγαλες μόνος σου; Πόσο δύσκολο είναι να βρει εκδοτικό ένας νέος συγγραφέας;
Τα σχόλια που άκουγα για τους εκδοτικούς δεν ήταν και τα πιο κολακευτικά, αλλά και γενικά έχω μια στάση ζωής που μου αρέσει η ελευθερία. Δεν έστειλα καν αντίγραφο σε κάποιον εκδοτικό. Ούτε με φοβίζει η απόρριψη, κάθε άλλο. Αλλά επέλεξα πως το πρώτο καλό ήταν να βγει έτσι. Δεν σου αποκλείω πως το επόμενο θα βγει από εκδοτικό. Θεωρώ πως είναι πολύ δύσκολο, μιας και για τους μισούς εκδοτικούς ισχύει πως πρέπει να τους πληρώσεις αδρά, και για τους άλλους μισούς ισχύει πως πρέπει να έχεις γνωριμία τον Τσίπρα. Δεν τελειώνει η ζωή όμως αν δε φέρει σφραγίδα εκδοτικού ένα βιβλίο. Υπάρχουν κι άλλοι τρόποι. Πέρα επίσης κι από την αυτοέκδοση. Τα εργαλεία τώρα πια είναι άπειρα.
Ποιο είναι το βιβλίο που θα έσωσες από μια πυρκαγιά στο σπίτι σου;
Όποια προλάβαινα να πάρω του Καζαντζάκη. Αν θέλεις ένα, είναι το «Αναφορά στον Γκρέκο».
Πες μου κάτι που έχεις κάνει και είσαι περήφανος γι’ αυτό.
Θα σε πάω σε ένα χώρο μακριά από τη συγγραφή. Πήρα πρώτος συνέντευξη από το “Κασετόφωνο”, τη στιγμή που δεν είχε καν σελίδα στο facebook, τώρα η σελίδα έχει 140.000 like και όλοι μιλάνε για αυτό…
Ποιο είναι το πιο μεγάλο σου όφελος από την ασχολία σου με τη συγγραφή;
Η γνωριμία μου με 2-3 ανθρώπους. Δεν πιστεύω ούτε στις διακρίσεις, ούτε στα μετάλλια, ούτε στα νόμπελ. Πιστεύω στα βλέμματα.
Είσαι μοναχικός τύπος;
Ένα τραγούδι λέει “Κυνήγησα τις ομορφιές, μα με έκλεψε η λύπη…” ναι, είμαι. Δε θα πω δυστυχώς. Η μοναξιά μου έχει φέρει πολλές δημιουργικές στιγμές. Αλλά για να μην παρεξηγηθώ, δεν την αναζητάω κιόλας.
Ποιο είναι το πιο ριψοκίνδυνο πράγμα που έχεις κάνει;
Το τι ασχολούμαι επί καθημερινής βάσης με τις λέξεις, όντας δυσλεκτικός. Νομίζω πως αυτό είναι σαν να περπατάς σε τεντωμένο σχοινί και με τον καιρό να είναι κόντρα. Ο φόβος όμως να μην πέσω με βοηθάει κάθε μέρα να παλεύω για αυτό που μου αρέσει.
Μπορεί κάποιος να ζήσει μόνο από τη συγγραφή στην Ελλάδα; Σήμερα πώς ζεις;
Αν πατήσει επί πτωμάτων, αν φιλήσει κατουρημένες ποδιές, αν έχει συγγενείς συγγραφείς, ή αν είναι η Σταματίνα Τσιμτσιλή μπορεί κάτι να γίνει.
Ο έρωτας τι ρόλο έχει παίξει στη ζωή σου;
Κινητήριος δύναμη των πάντων. Όλη η ζωή μου είναι χτισμένη σε μικρές πράξεις από έρωτα. Οι στιγμές αυτές είναι βλέμματα, χαμόγελα, χάδια, τρίχες στο μπάνιο, σκόρπιες λέξεις, φωτογραφίες που μερικές φορές ζωντανεύουν… Ολόκληρό το βιβλίο είναι αφιερωμένο στον έρωτα. Μπορεί να πραγματεύει την εσωτερική μεταμόρφωση, αλλά χωρίς να τον έρωτα ο κ. Ασημένιος -ο πρωταγωνιστής του βιβλίου- δε θα πήγαινε ούτε δυο μέτρα μακριά.
Ποια θα ήταν η ιδανική συνέχεια για σένα; Τι όνειρα κάνεις;
Θα ήθελα να γράψω κάποιο σενάριο στον κινηματογράφο. Με εξιτάρει ο συνδυασμός εικόνας και λέξης. Ακόμα, θα ήθελα να μελοποιηθούν κάποια τραγούδια μου. Ακόμα, να τελειώσει με το καλό το project της 25ης ώραςκαι να φτιαχτεί το επόμενο -που ήδη είναι στα σκαριά. Σε πρώτη πανελλήνια μετάδοση, το νέο εγχείρημα θα συνδέει τη λογοτεχνία με τη μουσική! Περισσότερα σύντομα.
Πες μου κάτι να κλείσουμε.
«Ό,τι δεν συνέβη ποτέ, είναι ό,τι δεν ποθήσαμε αρκετά». Νίκος Καζαντζάκης.
_
Ολόκληρη τη συνέντευξη μπορείς να τη διαβάσεις από το ΓΚΡΕΚΑ.
Κείμενο: M.Hulot, Φωτογραφίες: Elizabeth Rovit
